December18
Memuriyetten Çekilme ve Çekilmiş Sayılma
Devlet memurları, özlük hakları ve çalışma koşullarıyla ilgili düzenlemelere 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde tabidirler. İstifa, devlet memurunun kendi isteğiyle görevinden ayrılması anlamına gelir.
657 sayılı kanunun 20. maddesine göre 'Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler.' Memuriyetten çekilme süreci ise 94. maddede düzenlenmiştir: 'Devlet memuru, bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen bir mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi durumunda, yazılı müracaat şartı aranmaksızın çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.
Çekilmek isteyen memur, yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmezse veya yerine bir vekil atanmazsa, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay bekleme zorunluluğuna tabi değildirler.
1. Bu maddeye göre olağan sebeplerle görevden çekilme, kural olarak yazılı müracaat etme suretiyle gerçekleşmektedir. Çekilmek isteyen memur, yerine atanan kişinin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam etmekle yükümlüdür. Kanun koyucu, atanacak memurun bir aya kadar gelmediği takdirde çekilme talebinde bulunan memurun üstüne haber vererek görevini bırakabileceğini hükme bağlamıştır.
Çekilmek isteyen memur, yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmezse veya yerine bir vekil atanmazsa, üstüne haber vererek görevini bırakabilir. Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay bekleme zorunluluğuna tabi değildirler.
1. Bu maddeye göre olağan sebeplerle görevden çekilme, kural olarak yazılı müracaat etme suretiyle gerçekleşmektedir. Çekilmek isteyen memur, yerine atanan kişinin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam etmekle yükümlüdür. Kanun koyucu, atanacak memurun bir aya kadar gelmediği takdirde çekilme talebinde bulunan memurun üstüne haber vererek görevini bırakabileceğini hükme bağlamıştır.
Çekilme talebi, kurum tarafından kabul edildiği anda da devlet memuru bir aylık bekleme süresine tabi olmaksızın görevini bırakabilir. Belirtmek gerekir ki olağanüstü bir mazeretle çekilenler ise üstüne haber vermek şartıyla bir ay şartına tabi olmaksızın görevden ayrılabilirler.
657 sayılı kanunun 96. maddesi, olağanüstü yönetim hallerinde devlet memurları için çekilme sürecini düzenlemektedir. Bu maddeye göre, söz konusu hallerdeki devlet memurlarının çekilme istekleri ancak kabul edildiğinde veya yerlerine atanacak yeni memurlar göreve başladığında görevlerini bırakabilirler.
657 sayılı kanunun 96. maddesi, olağanüstü yönetim hallerinde devlet memurları için çekilme sürecini düzenlemektedir. Bu maddeye göre, söz konusu hallerdeki devlet memurlarının çekilme istekleri ancak kabul edildiğinde veya yerlerine atanacak yeni memurlar göreve başladığında görevlerini bırakabilirler.
2. Yine aynı maddeye göre çekilmenin bir diğer yolu çekilmiş sayılmadır. Çalıştığı kurum tarafından kabul edilen mazereti olmaksızın, görevini 10 gün kesintisiz olarak terk eden memur, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunmuş sayılır.
Kısacası, usulüne uygun olarak yazılı müracaatın yapıldığı durumlarda memuriyetten çekilme (istifa), yazılı müracaatın aranmadığı ancak mazeretsiz olarak görevin kesintisiz 10 gün terk edildiği durumlarda da görevden çekilmiş sayılma (müstafi kalma) gerçekleşmiş olacaktır.
"Olağanüstü haller hariç olmak üzere, Anayasanın angarya yasağı hükümleri göz önünde bulundurulduğunda istifasını beyan eden memurun istifası reddedilerek çalıştırılmaya devam edilemez."
İstifadan Sonra Memuriyete Geri Dönme Mümkün Müdür?
Yukarıda bahsi geçen kanunun 92. Maddesinde memurluktan çekilenlerin yeniden atanabileceklerinden söz edilmiştir:
‘İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden veya bu Kanun hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya 71 inci madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler.’
Buradan anlamamız gerekenler şunlardır:
- Memuriyete geri dönmek isteyenlerin en fazla 2 kere istifa etmiş olması gerekir; üçüncü defa çekildikten sonra geri dönülememektedir.
- Ayrılan sınıfta boş kadro bulunması ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya 71. madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atama mümkündür.
97. Maddesinde de çekilenler ve çekilmiş sayılanların hangi sürelerde devlet memurluğuna geri dönebileceğinden bahsetmiştir:
Memurlardan mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere;
A) 94 üncü maddenin 2 nci ve 3 üncü fıkrasına uygun olarak memuriyetten çekilenler altı ay geçmeden,
B) Bu Kanuna göre çekilmiş sayılanlar ile 94 üncü maddenin 2 nci fıkrasına uymadan görevlerinden ayrılanlar bir yıl geçmeden,
C) 95 inci maddede yazılı zorunluluklara uymayanlar 3 yıl geçmeden,
D) 96 ncı maddeye aykırı hareket edenler hiçbir surette, Devlet memurluğuna alınamazlar.
- Usulüne uygun çekilme prosedürüne uyarak istifa eden memurlar, istifanın kabul şartının veya bir ay bekleme süresinin yerine getiren, devlet memurluğuna dönebilmek için 6 ay beklemek zorundadır.
- Memurun çekilmiş sayılanlar ya da bir ay bekleme koşuluna uymayanlar devlet memurluğuna dönebilmek için 1 yıl beklemek zorundadır.
- Devir ve teslimle yükümlü olan memurlardan kanunda belirtilen prosedüre uymadan görevi bırakanlar ise devlet memurluğuna dönebilmek için 3 yıl beklemek zorundadır.
- Olağanüstü hâl, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki devlet memurları ise çekilme istekleri kabul edilmeden ya da yerlerine yeni memur atanmadan görevi bırakmaları halinde ise tekrar devlet memurluğuna dönememektedirler.
Ancak unutulmamalıdır ki, memurluk görevinden istifa sonrasında tekrar göreve dönme talepleri tamamen ilgili kurumun takdirine bağlıdır.
Kategori: İdare Hukuku
Yazar: Av. Aydan YILDIRIM
İstifa Olağanüstü Durumlar 657 Sayılı Kanun Çekilme Süreci Çekilmiş Sayılma Devlet Memurları Geri Dönüş Prosedürleri Memuriyetten Çekilme Memurluğa Geri Dönüş Şartları