March04
Vadeli Çeklerde Tevkifat İşlemi Ne Zaman Yapılır?
Çekler ticari ilişkilerde borç ödeme aracı olarak kullanılan kambiyo senetleridir. Ancak çeklerin belli bir vadeye sahip olması, ödeme anında mı yoksa vadesi geldiğinde mi vergisel sonuçlar doğuracağı konusu oldukça tartışmalıdır. Bu makalede, vadeli çeklerde tevkifat işleminin ne zaman yapıldığını ele alacağız.
Örnek olarak, ticari ilişkilerden kaynaklanan bir borç ödeme senaryosunu düşünelim. Satıcı firma ile aramızda fatura ilişkisiyle 14 Aralık 2023 tarihinde 1.000.000 TL avans ödemesi yapıyoruz ve bu avans ödemesine ilişkin çeklerin vadesi aşağıdaki gibi belirlenmiştir:
Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesine göre, nakden veya hesaben ödenen avanslar da dahil olmak üzere, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları belirtilmiştir.
Burada önemli olan nokta, nakden veya hesaben ifadesidir. Yani, tevkifatın nakit olarak ödenme şartı bulunmamaktadır.
Hesaben yapıldığı durumlarda, yani cari hesap kullanıldığında da tevkifat yapılacaktır.
Çekin vadeye bağlı olarak kullanılması, bankadan tahsil edilmesi ve ticari işlemlerde kullanılması vergisel sonuçlar açısından önemli değildir. Vergisel sonuçları belirlemek için çek üzerinde yazan vade yerine verildiği tarihin dikkate alınması gerekmektedir. Bu konuda İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 05/01/2012 tarihli özelgesi de bu yöndedir. Dolayısıyla, söz konusu tevkifat işlemi 14.12.2023 tarihinde yapılacaktır.
Sonuç olarak, vadeli çeklerde tevkifat işlemi, çekin keşide tarihinden itibaren yapılmalıdır. Çekin vadesi vergisel sonuçları belirlemede önemli değildir, çünkü önemli olan çekin verildiği tarihtir.
Çek Keşide Tarihi | Vade Tarihi | Tutarı |
---|---|---|
14/12/2023 | 14/01/2024 | 200.000 |
14/12/2023 | 14/02/2024 | 200.000 |
14/12/2023 | 14/03/2024 | 200.000 |
14/12/2023 | 14/04/2024 | 200.000 |
14/12/2023 | 14/05/2024 | 200.000 |
Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesine göre, nakden veya hesaben ödenen avanslar da dahil olmak üzere, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları belirtilmiştir.
Burada önemli olan nokta, nakden veya hesaben ifadesidir. Yani, tevkifatın nakit olarak ödenme şartı bulunmamaktadır.
Hesaben yapıldığı durumlarda, yani cari hesap kullanıldığında da tevkifat yapılacaktır.
Çekin vadeye bağlı olarak kullanılması, bankadan tahsil edilmesi ve ticari işlemlerde kullanılması vergisel sonuçlar açısından önemli değildir. Vergisel sonuçları belirlemek için çek üzerinde yazan vade yerine verildiği tarihin dikkate alınması gerekmektedir. Bu konuda İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 05/01/2012 tarihli özelgesi de bu yöndedir. Dolayısıyla, söz konusu tevkifat işlemi 14.12.2023 tarihinde yapılacaktır.
Sonuç olarak, vadeli çeklerde tevkifat işlemi, çekin keşide tarihinden itibaren yapılmalıdır. Çekin vadesi vergisel sonuçları belirlemede önemli değildir, çünkü önemli olan çekin verildiği tarihtir.
Kategori: Ticaret Hukuku
Yazar: Selçuk Çeşmeci
Tevkifat Ticaret Hukuku Vadeli Çek Vergi